Internet-ka aan maanta naqaano wuxuu marayaa isbeddel weyn — mid laga guurayo xilli ay shirkado waaweyn maamulayeen xogta, loona guurayo xilli dadka laftooda ay xukumi doonaan xogtooda.
Taasi waa waxa loo yaqaan Web3 — “Internet cusub oo xor ah”.
Waa Maxay Web3?
Web3 waa jiilka saddexaad ee internet-ka, halkaas oo isticmaalaha (adiga) uu leeyahay awoodda iyo lahaanshaha xogtiisa.
Waxa uu dhisan yahay blockchain iyo fikradda decentralization — taas oo micnaheedu yahay in xogta aan lagu kaydin meel dhexe (sida server Google ama Facebook), balse lagu qaybsado meelo kala duwan oo ammaan ah.
Si fudud:
- Web1 → waxaad kaliya akhrisan jirtay.
- Web2 → waad akhrisan kartaa, waadna qori kartaa (Facebook, YouTube, TikTok).
- Web3 → waad akhrisan kartaa, waad qori kartaa, waadna leedahay xogtaada.
Sida Web3 U Shaqeeyo
Web3 wuxuu ku shaqeeyaa tignoolajiyada blockchain, taas oo xaqiijisa in xog kasta ay ku jirto “ledger” dadweyne oo aan la beddeli karin.
Marka aad wax sameyso — sida inaad wax iibsatid ama dalbato adeeg — xogtaas waxaa lagu kaydiyaa si ammaan ah, oo adiga laguu tirinayo, ma aha shirkad.
Tusaale:
Haddii aad leedahay NFT, adiga ayaa iska leh, cidna kama tirtiri karto.
Haddii aad isticmaasho crypto wallet, adiga ayaa leh furayaasha sirta ah, cid kale ma arki karto lacagtaada.
Maxaa Web3 Ka Dhigaya Mid Gaar Ah?
- Xogtaada adiga ayaa leh:
Ma jiro Facebook ama Google xogtaada iibinaya. - Lacagta digital-ka (crypto):
Waxaad samayn kartaa lacag, waxaadna maamuli kartaa hantidaada adigoon bangi u baahnayn. - Daahfurnaan:
Wax kasta waa cad yihiin, sababtoo ah blockchain waa la wada arki karaa. - Smart Contracts:
Heshiisyada online-ka ah ayaa si toos ah u shaqeeya adigoon qareen ama adeeg-bixiye dhexdhexaad ah u baahnayn.
Faa’iidooyinka Web3
✅ Amaan & Xorriyad:
Xogtaada adigaa leh, waxaana adag in la jabsado ama la xado.
✅ Lacag la’aan Dheeraad ah:
Ma jiro “middleman” — sida bangi ama shirkad dhexdhexaad ah.
✅ Dhaqan Caddaalad ah:
Dadka isticmaala internet-ka ayaa si siman uga qayb qaadanaya adeegyada.
✅ Fursado Ganacsi Cusub:
NFTs, crypto trading, iyo decentralized apps (dApps) waxay abuureen suuqyo cusub.
Caqabadaha Web3
⚠️ Adeegsiga adag:
Ma sahlana qof walba inuu fahmo crypto ama blockchain.
⚠️ Khatarta luminta xogta:
Haddii aad lumiso “private key”-gaaga, xogta ama hantidaada way lumi kartaa.
⚠️ Sharciga iyo maamulka:
Dalal badan wali ma hayaan sharci cad oo ku saabsan Web3 iyo crypto.
⚠️ Khiyaanooyin & Project-yo Been ah:
Marka ay tignoolajiyadu cusub tahay, waxaa si sahlan u soo baxa dad khiyaano sameeya.
Web3 iyo Mustaqbalka Internet-ka
Web3 wuxuu keeni doonaa internet caddaalad badan, halkaas oo dadku si toos ah ugu ganacsan karaan, xogtoodana si gaar ah u ilaalin karaan.
Waxaa la filayaa in mustaqbalka dhow:
- Shirkadaha waaweyn ay la qabsadaan Web3.
- Dadka caadiga ah ay yeeshaan digital identity gaar ah.
- Adeegyada dowladeed iyo waxbarashada loo raro blockchain.
Web3 iyo Soomaalidda
Soomaalidda, Web3 waxay keeni kartaa fursado badan:
- Ganacsiyada yaryar ayaa si toos ah ula macaamili kara suuqyo caalami ah.
- Ardayda iyo fannaaniinta waxay samayn karaan NFTs si ay u helaan lacag.
- Hay’adaha dawladda waxay heli karaan nidaam daahfuran oo aan la musuqin.
Tusaale ahaan, diiwaanka dhulka, shahaadooyinka waxbarashada, iyo lacagaha digital-ka waxaa lagu kaydin karaa blockchain si aan la beddeli karin.
Gunaanad
Web3 waa internet cusub oo dadka awood siinaya.
Waa tallaabada xigta ee tiknoolajiyada, taas oo dadka ka dhigaysa mulkiilayaasha dhabta ah ee xogtooda, hantidooda, iyo noloshooda digital-ka.
Inkastoo uu weli cusub yahay, Web3 wuxuu muujinayaa hal shay cad — mustaqbalka internet-ka wuxuu gacanta dadka ku jiraa.
